Dân quân nữ tỉnh Thái Bình: Phục kích tiêu diệt máy bay địch, bảo vệ các mục tiêu trọng yếu

Cuối năm 1967, địch tăng cường đánh phá ác liệt vào thị xã Thái Bình, trong đó, cầu Bo và Nhà máy Xay là những mục tiêu trọng yếu mà địch tập trung nhiều lần đánh phá, nhằm cắt đứt tuyến huyết mạch giao thông và mục tiêu kinh tế của ta. Chúng sử dụng các loại máy bay tiêm kích, cường kích ném bom từ hướng Đông Bắc và Đông Nam đánh vào. Lợi dụng trục đường giao thông, bờ đê, cửa sông đột nhập, đánh phá vào mục tiêu, thời gian cả ngày lẫn đêm, nhưng thường vào gần sáng, lúc trưa và chiều tối. Thủ đoạn của chúng thường dùng tốp nhỏ 2 đến 4 chiếc vào đánh nhanh, rút nhanh, thường xuyên thay đổi đường bay, tốc độ và độ cao, ít khi bay thấp dưới 2.000m, chúng tập trung đánh nhiều mục tiêu cùng một lúc để nhằm phân tán hỏa lực của ta.

Những nữ dân quân tỉnh Thái Bình trên mâm pháo.

Đại đội pháo cao xạ phòng không 37mm huyện Vũ Tiên (nay là huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình) có quân số là 50 đồng chí, được biên chế thành 2 trung đội, trong đó, cán bộ từ trung đội đến đại đội do Bộ đội địa phương huyện đảm nhiệm; khẩu đội trưởng đến các pháo thủ là lực lượng dân quân của các xã cử đến trực chiến. Đồng chí Nguyễn Văn Sợi, Đại đội trưởng; đồng chí Nguyễn Văn Hướng, Chính trị viên- Bí thư Chi bộ; vũ khí có 4 khẩu 37mm-1 nòng, 18 hộp đạn, 1 máy đo xa, 1 ống nhòm, 1 máy hữu tuyến điện, vũ khí, khí tài đồng bộ đảm bảo chất lượng cao.

Khẩu đội dân quân nữ (Khẩu đội 4) thuộc Đại đội dân quân tập trung 37mm có nhiệm vụ bảo vệ mục tiêu chính là cầu Bo, Nhà máy Xay và các cơ quan lãnh đạo của đảng, chính quyền, công trình kiến trúc kiên cố, khu dân cư của huyện và tỉnh. Khẩu đội được biên chế 8 đồng chí đều là nữ, do đồng chí Nguyễn Thị Hoàng làm Khẩu đội trưởng, cán bộ, chiến sĩ đơn vị đều được tuyển chọn từ các xã lên, có sức khỏe tốt, được huấn luyện chuyên môn tốt, với phương châm “giỏi số mình, biết số khác”, hiệp đồng giữa các số trong khẩu đội tương đối nhịp nhàng, đơn vị cơ bản đã được Quân khu và tỉnh đội huấn luyện từ tháng 5 đến tháng 7 năm 1967 tại Kiến Xương về chiến thuật và kinh nghiệm bắn máy bay. Sau khi tổ chức lại lực lượng, về xây dựng trận địa tại cánh đồng xã Vũ Lãm, tổ chức luyện tập theo phương án được chuẩn bị, đơn vị có ý chí quyết tâm chiến đấu cao, trình độ kỹ chiến thuật, chỉ huy hợp đồng giỏi.

Đơn vị bạn cùng bảo vệ mục tiêu có Đại đội pháo phòng không 57mm (Đại đội 88 bộ đội chủ lực, đứng chân tại phía bắc cầu Bo thuộc xã Hoàng Diệu); Đại đội 37mm của thị đội tại xí nghiệp gỗ Nam Sông Trà; Đại đội 37mm của huyện Thư Trì ở xã Đoàn Túc, cùng nhiều hỏa lực tầm thấp của tự vệ các cơ quan, xí nghiệp trong tỉnh tham gia.

Lúc 5 giờ sáng ngày 17 tháng 11 năm 1967, máy bay địch quần lượn đánh phá ở khu vực thành phố Nam Định, đồng chí Đại đội trưởng lệnh báo động cho đơn vị ra vị trí chiến đấu về cấp 1, các khẩu đội tăng cường quan sát phát hiện mục tiêu sẵn sàng nổ súng trên các hướng, tập trung hướng 3-4.  Đến 12 giờ, máy bay địch ngừng hoạt động, bầu trời yên tĩnh, đơn vị tổ chức sửa sang công sự, ngụy trang pháo, đạn, tăng cường quan sát, sẵn sàng chiến đấu, thay phiên nghỉ ngơi tại doanh trại.

Buổi chiều nắng gắt, lệnh của Đại đội trưởng chỉ huy các khẩu đội vẫn ở vị trí trực chiến bảo đảm 100% quân số, trang bị pháo, đạn đúng biên chế, chủng loại tại trận địa. Đến 16 giờ, không phát hiện máy bay địch hoạt động, thời tiết vẫn nắng nóng, mỗi khẩu đội chỉ để lại một đồng chí trực quan sát, còn lại phân tán vào các bóng cây, doanh trại nghỉ ngơi, riêng Khẩu đội 4 vẫn đảm bảo trực 100% quân số trên pháo, Khẩu đội 3 còn 3 đồng chí. Lúc 16 giờ 15 phút, trinh sát ta phát hiện 2 máy bay của địch bất ngờ từ hướng 12 bay vào trận địa. Khi phát hiện có tiếng động cơ, Khẩu đội trưởng Nguyễn Thị Hoàng đã nhanh chóng cho khẩu đội về cấp 1 và hạ lệnh: “Khẩu đội chú ý, mục tiêu máy bay địch, hướng 12 chuẩn bị”.

Chỉ trong vài giây, 2 máy bay địch xuất hiện càng rõ, chiếc đi đầu đột ngột nâng độ cao, theo phán đoán của khẩu đội trưởng, mục tiêu này làm động tác nghi binh tạo điều kiện cho chiếc thứ hai đánh phá, đồng thời lệnh cho pháo thủ bắt mục tiêu 2. Chiếc máy bay thứ 2 đã lao vào hướng trận địa chiếm đỉnh bổ nhào, nằm trong tầm bắn của khẩu đội, pháo thủ Vũ Thị Hồng hô to: “Mục tiêu... bắn” và phất cờ ra lệnh bắn, pháo thủ số 2 đạp cò, một loạt đạn 17 viên bay về hướng mục tiêu khi nó đang bổ nhào cắt bom. Bị trúng đạn, máy bay rơi xuống bốc cháy, lao về phía Nam Tây Nam, đầu rơi xuống địa phận xã Lạc Thủy (huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Hà).

Khẩu đội 3 tuy còn 3 đồng chí đã cùng phối hợp hướng nòng pháo về hướng 12 nổ súng giòn giã, chiếc còn lại hoảng sợ, vội vã quay đầu bay ra hướng biển. Trận chiến đấu kết thúc, đơn vị tổ chức rút kinh nghiệm, Đại đội trưởng đã biểu dương kịp thời thành tích của Khẩu đội 4 ngay tại trận địa.

Trận đánh diễn ra nhanh chóng, bằng 17 viên đạn pháo phòng không 37mm đã bắn hạ 1 máy bay F8U của giặc Mỹ. Chiến thắng đã khẳng định vị trí, vai trò của lối đánh có hiệu quả của lực lượng phòng không nhân dân, cơ động phục kích, bổ sung bài học kinh nghiệm quý báu về tổ chức bố trí lực lượng, cách đánh của lực lượng vũ trang tỉnh Thái Bình nói riêng và Quân khu Tả Ngạn nói chung. Chiến công của Khẩu đội 4 nữ dân quân huyện Vũ Tiên đã góp phần tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của phụ nữ quê hương 5 tấn, cổ vũ tinh thần chiến đấu lập công của quân dân trong tỉnh đánh thắng cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của giặc Mỹ trên mảnh đất Thái Bình.

NGUYỄN THANH (tổng hợp)