Đổi thay ở “Đệ Tứ Chiến khu”

Thứ tư, 09/04/2025 - 09:19

Đông Triều - vùng đất địa linh nhân kiệt, là chiến khu xưa với bao chiến công anh hùng của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Trải qua quá trình phát triển, từ một vùng quê thuần nông, Đông Triều đã vươn mình trở thành thành phố, với nhiều tiềm năng, lợi thế để hướng đến một đô thị hiện đại nhưng vẫn giữ vững được truyền thống cách mạng và bản sắc vốn có của vùng đất “Đệ Tứ Chiến khu”.

Trong cao trào kháng Nhật cứu nước, tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng 8/1945, thực hiện chủ trương của Xứ ủy Bắc kỳ, tỉnh Hải Dương đã cử cán bộ về Đông Triều, Chí Linh xây dựng căn cứ địa cách mạng. Tại chùa Bắc Mã, cuối tháng 4/1945, các đồng chí Trần Cung, Hải Thanh, Nguyễn Bình đã họp bàn xây dựng kế hoạch thành lập Đệ Tứ Chiến khu và chọn đây là nơi chỉ đạo xây dựng lực lượng, chuẩn bị các điều kiện để tiến hành khởi nghĩa.

Từ đó, chùa Bắc Mã và những vùng phụ cận đã diễn ra những sự kiện lịch sử quan trọng: Tháng 5/1945, mở lớp huấn luyện cán bộ cơ sở và thành lập đội vũ trang đầu tiên. Ngày 06/6/1945, tại làng Đạm Thủy, Ban lãnh đạo họp quyết định phương án khởi nghĩa. Sáng 08/6/1945, từ làng Bắc Mã, lực lượng nghĩa quân cách mạng đã tiến về chiếm lĩnh đồn Đông Triều, tiến đánh các đồn Chí Linh, Mạo Khê, Tràng Bạch và thu được thắng lợi. Chiều ngày 08/6/1945, tại Đình làng Hổ Lao, Ban lãnh đạo cuộc khởi nghĩa đã tổ chức mít tinh mừng thắng lợi quân sự đầu tiên và công bố thành lập Chiến khu Trần Hưng Đạo (còn gọi là Đệ Tứ Chiến khu, Chiến khu Đông Triều).

Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn Tăng thiết giáp 405 giúp Nhân dân xây dựng tuyến đường hoa ở phường Hồng Phong, thành phố Đông Triều (tỉnh Quảng Ninh).

Sự ra đời của Chiến khu Trần Hưng Đạo - Chiến khu Đông Triều là kết quả của quá trình đấu tranh cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, của truyền thống yêu nước, tinh thần bất khuất, chủ động sáng tạo, nắm bắt thời cơ giành thắng lợi cho cách mạng và nhân dân vùng Duyên hải Đông Bắc Bộ nói chung, thành phố Đông Triều nói riêng. Đó mãi là niềm tự hào của nhân dân và LLVT Đông Triều trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc.

80 năm đã trôi qua, Đệ Tứ Chiến khu anh hùng năm xưa giờ đã vươn mình trở thành một đô thị hiện đại mà vẫn mang đậm bản sắc văn hóa. Vượt qua khó khăn, thách thức, phát huy truyền thống cách mạng, đoàn kết thi đua lao động, sản xuất, Đông Triều đã có bước chuyển mình, vươn lên về mọi mặt, đạt được những kết quả tiêu biểu trong phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng, an ninh.

Thành tựu của Đông Triều không chỉ được ghi nhận qua các con số tăng trưởng kinh tế ấn tượng với tốc độ bình quân trên 14% trong giai đoạn 2020-2024, cơ cấu kinh tế hiện đại với công nghiệp và dịch vụ chiếm gần 96%, mà còn thể hiện qua sự cải thiện rõ rệt trong chất lượng đời sống người dân. Thu nhập bình quân đầu người đạt 8.803 USD vào năm 2024, an sinh xã hội được đảm bảo; 100% các xã, phường đạt tiêu chí quốc gia về y tế và giáo dục. Bên cạnh phát triển kinh tế, Đông Triều không ngừng bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử của quê hương nhà Trần. Các di sản như chùa Ngọa Vân, đền An Sinh được trùng tu, trở thành điểm nhấn quan trọng trong chiến lược phát triển du lịch tâm linh.

Những kết quả đạt được hôm nay là sự cộng hưởng từ nỗ lực của cả hệ thống chính trị và nhân dân thành phố Đông Triều. Trong sự phát triển chung ấy có dấu ấn và sự đóng góp thiết thực của Bộ đội Cụ Hồ. Tiêu biểu đó là trường hợp của Cựu chiến binh Phạm Đình Hòe ở khu dân cư Bình Lục Hạ, phường Hồng Phong (thành phố Đông Triều). Người chiến sĩ đã từng chiến đấu trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử và tham gia giải phóng Cam - Pu - Chia khỏi chế độ diệt chủng năm nào đã gương mẫu, tình nguyện hiến hơn 40m2 đất ở cũng như tích cực vận động con cháu, người dân địa phương đóng góp sức người, sức của cho địa phương trong suốt quá trình xây dựng nông thôn mới và xây dựng đô thị văn minh trên quê hương yêu dấu. Hay đó là những công trình quân dân như đường hoa, nhà văn hóa, nhà tình nghĩa, cống thoát nước, hệ thông giao thông nội đồng,… mà LLVT thành phố cùng các đơn vị Quân đội đứng chân trên địa bàn đã giúp địa phương hoàn thành sau mỗi chuyến hành quân dã ngoại làm công tác dân vận.

Đại tá Nguyễn Ngọc Bộ, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Lữ đoàn 405 cho biết: “Tự hào là đơn vị của Quân khu đóng quân trên quê hương Chiến khu Đông Triều xưa, hằng năm Lữ đoàn 405 đều chủ động tổ chức thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ hành quân dã ngoại kết hợp làm công tác dân vận. Với phương châm trực tiếp giúp đỡ những việc mà địa phương đang đang cần, nhân dân đang có nhu cầu, làm những việc vừa sức, phù hợp với khả năng, lực lượng hiện có của bộ đội nhưng có ý nghĩa, để lại hiệu quả giá trị sử dụng cao cho địa phương. Chính vì vậy, mà cứ qua mỗi đợt hành quân dã ngoại làm công tác dân vận chúng tôi lại làm được nhiều việc có ý nghĩa, để lại được nhiều công trình thiết thực cho nhân dân địa phương, góp phần thiết thực hỗ trợ thành phố Đông Triều trong quá trình xây dựng nông thôn mới và xây dựng đô thị văn minh”.

Quân dân đoàn kết, đồng lòng đã tạo nên sức mạnh to lớn, giúp Đông Triều tiếp tục là địa phương dẫn đầu tỉnh Quảng Ninh về xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu và đẩy nhanh tiến độ đô thị hóa một cách bền vững. Có thể khẳng định trong suốt quá trình phát triển, LLVT trên địa bàn đã sát cánh cùng với cấp ủy, chính quyền, nhân dân địa phương phát huy cao độ truyền thống cách mạng, tinh thần lao động cần cù, sáng tạo, đóng góp tích cực vào các phong trào thi đua xây dựng quê hương, bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế - xã hội và gìn giữ văn hóa truyền thống.

Đây sẽ là nguồn động lực mạnh mẽ để Đông Triều tiếp tục vươn lên, khẳng định vị thế của một đô thị trẻ, năng động và giàu bản sắc của tỉnh Quảng Ninh, xứng đáng với niềm tự hào của Đệ Tứ Chiến khu anh hùng khi xưa.

Anh Dũng