Đồng chí Lý Tự Trọng – Tấm gương mẫu mực về chí khí chiến đấu của người cộng sản

Đồng chí Lý Tự Trọng, người đoàn viên thanh niên cộng sản đầu tiên từng tuyên bố trước tòa án thực dân: “Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng, không thể có con đường nào khác…” và anh dũng hy sinh. Câu nói nổi tiếng của đồng chí Lý Tự Trọng đã thắp lên ngọn lửa thôi thúc bao thế hệ thanh niên nối tiếp nhau đứng lên đấu tranh, giành độc lập, tự do cho dân tộc Việt Nam hôm nay.

Lý Tự Trọng tên thật là Lê Hữu Trọng, sinh ngày 20/10/1914 trong gia đình có truyền thống yêu nước thương dân, nuôi chí phục quốc. Từ nhỏ, Lê Hữu Trọng đã chăm chỉ học tập, ham học hỏi và sớm hiểu được nỗi khổ cực của nhân dân ta dưới chế độ cai trị của thực dân phong kiến.

Anh hùng Lý Tự Trọng (1914 - 1931). Ảnh tư liệu.

Năm 1925, “Hội Việt Nam cách mạng thanh niên” thành lập ở Quảng Châu (Trung Quốc). Cuối năm 1926, Lê Hữu Trọng được tổ chức chọn sang Quảng Châu học tập và được đồng chí Nguyễn Ái Quốc đưa vào nhóm “Thiếu niên tiền phong Việt Nam” - một hình thức tổ chức thanh thiếu niên Cộng sản đầu tiên của cách mạng Việt Nam. Lê Hữu Trọng được Nguyễn Ái Quốc đổi tên thành Lý Tự Trọng, sau đó được giới thiệu vào học trung học tại Quảng Châu. Vốn thông minh, hoạt bát, mưu trí, qua một thời gian ngắn, Lý Tự Trọng đã thông thạo tiếng Trung và được cử làm liên lạc cho Tổng bộ Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí Hội ở Quảng Châu; góp phần tích cực vào việc liên lạc giữa Tổng bộ Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí Hội với đảng bạn và cán bộ cách mạng Việt Nam hoạt động tại Trung Quốc, đồng thời tổ chức việc chuyển thư từ, tài liệu của Đảng về nước.

Đến giữa năm 1929, tình hình cách mạng đã có chuyển biến mới. Các tổ chức cộng sản ở Việt Nam lần lượt ra đời, Lý Tự Trọng được cử về nước hoạt động tại Sài Gòn - Chợ Lớn đảm nhận nhiệm vụ liên lạc trong và ngoài nước cho Xứ ủy Nam Kỳ. Đồng thời, Lý Tự Trọng được giao một nhiệm vụ đặc biệt, vận động tập hợp thanh niên trong các nhà máy, trường học để thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản.

Nhân dịp kỷ niệm một năm cuộc khởi nghĩa Yên Bái, Xứ ủy Nam Kỳ quyết định tổ chức một buổi tuyên truyền với nội dung kêu gọi liên minh công – nông, yêu cầu tăng lương, giảm giờ làm. Ngày 08/02/1931, lợi dụng lúc bà con tập trung rất đông đi xem bóng đá ở sân bóng C.I.A, các chiến sĩ cách mạng đã tổ chức một cuộc mít tinh chớp nhoáng. Giữa lúc đồng chí Phan Bôi (bí danh là Quảng) đứng lên diễn thuyết, tên mật thám Pháp Legrand và bọn cảnh sát đi cùng đã ập tới. Không còn cách nào khác để cứu đồng chí mình, Lý Tự Trọng đã rút súng bắn chết tên mật thám. Bị vây hãm ráo riết, Lý Tự Trọng đã bị bắt. Thực dân Pháp đưa anh về giam giữ lần lượt ở 2 nơi là bốt Catinat và Khám lớn Sài Gòn. Những ngày này, chúng tra tấn vô cùng dã man để Lý Tự Trọng khai báo những manh mối, thông tin bí mật của Đảng, của cách mạng nhưng những đòn roi, thủ đoạn tàn bạo của bọn thực dân đã không thể quật ngã người chiến sĩ cách mạng kiên cường.

Giam cầm tra tấn ở Khám lớn Sài Gòn một thời gian không thu được kết quả, bọn chúng đưa anh ra xử án. Lý Tự Trọng đã bị kết án tử hình. Đứng trước cái chết, Lý Tự Trọng không hề run sợ, anh đã chủ động biến phiên tòa của đế quốc thành một diễn đàn của người chiến sĩ cộng sản. Khi luật sư bào chữa xin bọn thực dân “mở lượng khoan hồng” vì Lý Tự Trọng chưa đến tuổi trưởng thành, “hành động thiếu suy nghĩ”, anh đã gạt phắt và dõng dạc nói: “Tôi hành động có suy nghĩ, tôi hiểu việc tôi làm, tôi làm vì mục đích cách mạng. Tôi chưa đến tuổi trưởng thành thật, nhưng tôi đã đủ trí khôn để hiểu con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng, không thể có con đường nào khác”. Khi Bộ trưởng thuộc địa Pháp trực tiếp gặp Lý Tự Trọng và thốt ra những giọng điệu nhân đạo sặc mùi thực dân: “Tuổi thanh niên ngông cuồng, nước Pháp sẵn sàng tha thứ cho anh. Đối với những người thông minh, Chính phủ bao giờ cũng nâng đỡ, chỉ cần anh thật thà hối cải. Nếu muốn anh có thể sang Pháp học để trở về giúp đất nước, tha hồ quyền cao chức trọng, vợ đẹp con khôn, ăn mặc sung sướng”. Đáp lại giọng giả nhân, giả nghĩa đó, Lý Tự Trọng đã dõng dạc: “Ta sinh ra không phải để ăn thứ cơm ấy”.

Trong những ngày cuối cùng ở xà lim án chém, Lý Tự Trọng vẫn lạc quan yêu đời, tin tưởng vào sự thắng lợi của cách mạng. Thực dân Pháp đã không dám xử công khai Lý Tự Trọng. Lợi dụng lúc nửa đêm về sáng ngày 21/11/1931, chúng đã hèn hạ dựng máy chém ở ngay Khám lớn Sài Gòn hòng giết anh trong im lặng nhưng tấm gương đấu tranh kiên cường anh dũng và những tiếng hô của anh: “Đảng Cộng sản Đông Dương muôn năm!”, “Việt Nam, Việt Nam độc lập muôn năm!”, “Cách mạng Việt Nam thành công muôn năm” đã cổ vũ mạnh mẽ, tạo một làn sóng căm phẫn phản đối tội ác của thực dân Pháp đối với tù nhân trong khám lớn Sài Gòn. Lý Tự Trọng đã hiên ngang bước lên máy chém, hát vang bài Quốc tế ca.

Tinh thần cách mạng bất khuất của Lý Tự Trọng đã làm cho kẻ thù vô cùng khiếp sợ, góp phần động viên, cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng trong cả nước lúc bấy giờ. Cuộc đời của Lý Tự Trọng tuy ngắn ngủi nhưng tinh thần cách mạng của anh trở thành tấm gương sáng cho các thế hệ thanh niên noi theo.

Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh đồng chí Lý Tự Trọng, tri ân công lao to lớn, ý chí kiên cường, tinh thần bất khuất, tấm gương hy sinh quên mình vì nước, vì dân của người đoàn viên thanh niên cộng sản đầu tiên, thế hệ trẻ hôm nay nguyện noi gương anh quyết tâm học tập, lao động, tin tưởng, trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, nguyện viết tiếp trang sử vàng chói lọi của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, của dân tộc Việt Nam anh hùng đưa đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới.

Giao Linh (tổng hợp)